Pompeo'dan akıllara zarar çıkış

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Cale Brown'un yaptığı yazılı açıklamaya göre, Pompeo görüşmede Çavuşoğlu'na, "Türkiye'nin S-400 alımının Amerikan personeli ve askeri teknolojisinin güvenliğini tehlikeye attığını ve Rusya'nın Türk Silahlı Kuvvetleri ve savunma sanayine erişim imkanı tanıdığını" söyledi.   "Hedef siz değilsiniz" Pompeo görüşmede, yaptırımların hedefinin Rusya'nın önemli oranda gelir, erişim ve etki gücü elde etmesini önlemek olduğunu ve Türkiye ya da diğer herhangi bir ABD müttefiki veya ortağının askeri kabiliyetleri ya da muharebeye hazırlık düzeyine zarar verme niyeti taşımadığını belirtti.   Türkiye'ye flaş çağrı Açıklamada, "Bakan Pompeo ayrıca Türkiye'yi, S-400 meselesini uzun yıllara dayanan savunma sektörü işbirliğimizle tutarlı şekilde çözmeye ve NATO ile uyumlu silah alımına yönelik NATO yükümlülüklerine tekrar kendini adamaya çağırdı" ifadesi kullanıldı.   ABD yaptırımları neler 2 Ağustos 2017'de resmen yürürlüğe giren CAATSA yasası, ABD'nin ulusal güvenliğine "tehdit" olarak değerlendirdiği İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye karşı yaptırımların alınmasını öngörüyor. Yasanın 231. maddesine göre, Rusya ile savunma ve istihbarat alanlarında çalışan kişilere karşı da yaptırım getirilebiliyor. Bu yaptırımlar, Rusya Federasyonu için veya onun adına çalışan kişilerle bilerek "önemli işlem" yapan gerçek ve tüzel kişiler için de geçerli olabiliyor. Bu kapsamda Türkiye'nin Rusya'dan S-400 sistemlerini alması, "önemli işlem" kategorisinde değerlendiriliyor ve yaptırım öngörülüyor. CAATSA'nın 235. maddesi, ABD Başkanı'nın "ilgili kişi ve kuruluşlara getireceği" yaptırımları 12 maddede düzenliyor: "1- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat ithalat bankası desteğinin kesilmesi 2- Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi 3- ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi 4- Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi 5- Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi 6- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması 7- Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması 8- Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi       9- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması 10- ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması 11- Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD'ye giriş yasağı 12- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması." Yasanın ilgili maddesine göre, Başkan, bu 12 maddeden en az 5'ini seçip uygulamakla yükümlü.   Ruslardan yaptırıma ilişkin olay yorum ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı yaptırımların potansiyel S-400 alıcılarının gözünü korkutma amacı taşıdığını düşünen Rus askeri uzman Korotçenko, yaptırımların Ankara'yı Moskova'yla ikinci S-400 sözleşmesi imzalamaktan vazgeçireceğine ihtimal vermediğini vurguladı. Küresel Silah Ticareti Analiz Merkezi Direktörü İgor Korotçenko, ABD'nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında Türkiye'ye Rusya'dan S-400 alımı nedeniyle uygulanan yaptırımları değerlendirdi. Sputnik'e demeç veren Korotçenko, "Washington'un Türkiye'ye uyguladığı yaptırımlar, ABD'nin küresel silah pazarındaki haksız rekabet uygulamalarının belirgin bir örneği. Bu yaptırımların temel amacı, uzun menzilli S-400 sistemleri alımının ABD'nin bu tür eylemlerde bulunmasına yol açacağı konusunda diğer ülkeleri uyarmak" ifadelerini kullandı.   Yusuf Alabarda'dan yaptırımlara ilişkin F-16'lara dikkat çekti Sputnik bu konudaki farklı değerlendirmeleri savunma sanayisi alanında çalışmalar yürüten ve geçmişte TSK'nın önemli modernizasyon projelerinde proje yöneticisi olarak çalışan Yusuf Alabarda’ya sordu. Türkiye’nin F-16’lar da dâhil olmak üzere ABD ile olan ilişkilerinde SSB’nin doğrudan devrede olmadığını ifade eden Alabarda, “Çünkü F-16 gibi önemli projelerimizde, iki devletin silahlı kuvvetleri arasında, Dış Askeri Satışlar (FMS) benzeri yollardan doğrudan alım kanalları mevcut” dedi. Bunun yanı sıra projelerin yüklenici şirketleri üzerinden de alımların olduğunu belirten Alabarda, ABD’nin ilerleyen dönemde çeşitli bahanelerle yaptırımların kapsamını genişletme ihtimali olduğunu da ekledi. Alabarda, “Türkiye’deki bazı medya yorumcularının, yaptırımların açıkları konusunda ABD’ye adeta yol gösterircesine hareket ettiklerini görüyorum” eleştirisini dile getirdi.  SSB’ye yönelik ihracat lisansı kısıtlamasının elbette savunma sanayi açısından birtakım zorluklar çıkartabileceğini dile getiren Alabarda, “ABD ve birçok AB ülkesi, yıllardan beri üstü kapalı bir şekilde yaptırım uyguluyor. Türkiye’nin bu yaptırımlara rağmen bu günlere geldiğini görüyoruz. Yani bu konularda tecrübeliyiz” dedi. Çeşitli yorumlarda ifade edilen ‘Türkiye, S-400’lerden vazgeçsin’ fikrini geri plana iten bu açıklamaları değerlendiren emekli Albay, Savunma, Strateji ve Güvenlik Uzmanı Alabarda, şunları söyledi: “Türkiye’deki siyasi akıl, konunun sadece S-400’lerden vazgeçmekten ibaret olmadığını biliyor. S-400’den vazgeçtiğinizde; sizi Suriye, Irak ve Libya’dan çekmek, Doğu Akdeniz’de Antalya Körfezi’ne hapsetmek isteyecekleri aşikâr. S-400’ler bir sarı öküz meselesidir. Sarı öküz feda edildiğinde boz öküzün de sürüden istenmeyeceğinin garantisi yoktur.”